Het college heeft werk gemaakt van de binnenstad. Wat de VVD betreft heeft het tot nu toe gedaan wat redelijkerwijs mogelijk en nodig was. Dat heeft geleid tot een situatie waarin veel duidelijker is wat het probleem is, wat er nodig is om dit aan te pakken en wie hierin welke rol heeft te vervullen. Zelden was er zoveel energie en eensgezindheid om een taaie opgave tot een goed einde te brengen. Taai, omdat dingen altijd anders gaan dan we denken. Tijdenzijn grillig en onvoorspelbaar. Dat vraagt om een aanpak die duidelijk is in waar het heen moet en mee kan ademen met de tijdgeest. Die benadering is samengevat in compact en vitaal. Die samenvatting spreekt de VVD aan. Er zijn te veel winkelmeters in de binnenstad. Die zouden met zo’n 20% omlaag moeten worden gebracht. Dat komt neer op ongeveer 2 voetbalvelden.
Compact en vitaal horen bij elkaar als hardware en software. Het één kan niet zonder het ander. Een programma kan niet zonder computer en een computer kan niks zonder programma. Van alleen 20 % minder winkelmeters, gaat de binnenstad niet bruisen. Beide sporen, compact en vitaal, zullen tegelijkertijd moeten worden gevolgd. Het gaat om een project met een heldere stip aan de horizon. En tegelijk om een proces waarin we een groeiend zicht op kansen en mogelijkheden benutten. Je kunt dit vraagstuk pas oplossen als je ermee bezig bent.
Hier stuiten we op een dilemma in de visie. De ondernemers zijn blij dat daarin drie varianten staan, waar er aanvankelijk één was. Zolang we compact en vitaal scherp in het vizier houden, hoeft dat geen probleem te zijn. Er is altijd ruimte in het hoe. Maar niet in het wat. Dat vraagt van het college een uitwerking van wat er onder compact en vitaal moet worden verstaan. We hebben een lijstje nodig waaraan we kunnen toetsen wat wel en wat niet echt bijdraagt aan het halen van het doel. Die uitwerking zal scherpte brengen in wat ons te doen staat en wie dat gaat doen. Over compact en vitaal zijn we het immers gauw eens. Over wat dat dan precies betekent zal nog het nodige debat volgen. Dat debat is nodig om vat en regie te krijgen op de realisatie van de compacte en vitale binnenstad.
Neem de term gastvrij. Waaraan kun je zien en merken dat je een gastvrije stad binnenkomt? Hoe ziet die stad eruit? Word je onthaald? Hoe vind je waar je voor komt? Waar laat je je fiets, je auto? Is er gerekend op elektrische auto’s? Kun je je boodschappen ergens stallen? Is er voldoende toezicht? Is dat een onzichtbare scheidsrechter of een die het spel doodfluit? Hoe is de ontvangst in de winkel? Word je besprongen, weggekeken of oprecht welkom geheten? Weet het winkelpersoneel wat het verkoopt en hoe je dat doet?
Nu al trekt het element compact de meeste aandacht. Zou het komen omdat dit veel concreter is? Is het omdat we vertrouwd zijn met de wereld van geld en stenen? Het zou best kunnen. Daarom is het goed ons te realiseren dat compact ten dienste staat van vitaal, van de software. In de ICT is hardware intussen bijzaak geworden. Een stad die niet compact maar wel vitaal is, kan heel goed bruisen. Het omgekeerde is veel moeilijker. Vitaal laat zich moeilijker organiseren dan compact. Vitaal moet het hebben van het samenspel tussen ondernemers en hun klanten. Tussen ondernemers onderling. Tussen retail en horeca. Tussen cultuur en commercie. Maar bovenal het samenspel tussen al deze elementen. Samenwerking tussen ondernemers en gemeente in de BIZ met een ondernemersfonds kan ons daarom echt vooruit helpen.
Jij maakt de stad, klonk het ooit in Oosterhout. Die oproep heeft nog niets aan betekenis ingeboet. Een Franse schrijver zei ooit: als je wilt dat mensen een boot bouwen, dan moet je ze laten verlangen naar de zee. Als we willen dat onze binnenstad meer gaat bruisen, dan moeten meer mensen daar graag willen zijn. Een binnenstad heet zo omdat er ook zoiets is als een buitenstad. We kunnen de binnenstad niet isoleren van de buitenstad maar zullen de verbinding moeten bewaken. Solderen in plaats van isoleren. Solderen is van het Latijnse solidare, vastmaken. Hier ligt een relatie met het programma DNA van Oosterhout.
De gemeente heeft in dat grote samenspel een opgave die door geen van de andere partijen kan worden ingevuld omdat elk van hen partij is. De gemeente heeft belang bij een krachtigsamenspel omdat alleen daarmee een klinkend resultaat kan worden geboekt. Dat vraagt van betrokkenen dat zij zich bewust zijn van hun rol, dat zij de rol van de andere deelnemers kennen en dat zij elkaar die rol gunnen. De rol van de raad in dit proces lijkt bescheiden maar is dat niet. Dit brede proces vraagt om ambassadeurs. Die rol past de raad als geen ander. Daarom de oproep aan het college om voor dit belangrijke thema door te gaan op de ingeslagen weg. Onlangs hadden we bijvoorbeeld een prima bijeenkomst in het Arendsnest.Ook voor de raad biedt het proces binnenstad kansen om te leren en te experimenteren.
Vanavond is de aandacht gefocust op de bruisende binnenstad, op compact en vitaal. Gelukkig hoeven we niet bij nul te beginnen. De bruisende binnenstad maakt deel uit van een bredere context waarvoor intussen de nodige bouwstenen zijn aangedragen. Bouwstenen voor het verzilveren van kansen die de parken ons bieden, voor het benutten van mogelijkheden die de Heuvel heeft (een van de ondernemers hield hiervoor een hartstochtelijk pleidooi tijdens de inspreekavond), voor het markeren van de stadsentrees, voor de bijdrage die het wonen kan leveren aan de levendigheid van de binnenstad enz.
Voor het compact maken is al even wat met houtskool geschetst. Er worden mogelijkheden gezien aan de westkant van Arendshof. Waar nu winkels en kantoren staan, zouden woningen kunnen verrijzen. Behalve een gebied met veel potentie, is het ook een gebied waar ingrijpende veranderingen conflicten kunnen oproepen in de verkeersbewegingen en de logistieke processen. Breng die eerst in kaart en kijk dan wat de mogelijkheden zijn. Wat betekent de verplaatsing van een supermarkt in de binnenstad voor geluid, verkeer enveiligheid? Wat zijn de gevolgen voor het kruispunt Trommelen? Het college heeft beloofd een oplossing te bieden voor de verwerking van de groeiende verkeersdruk op dit kruispunt. Moet de verbinding tussen dit kruispunt en het Bouwlingplein worden gehandhaafd? Wij krijgen graag van het college de toezegging om daar eerst eens goed naar te kijken.
‘Oosterhout heeft bizar veel concurrentie’, aldus onze stadsmanager. ‘Is niet perifeer’, in zijn jargon. Oosterhout ligt daarmee in het oog van de orkaan. Een unieke plek met eigen kwaliteiten die moeten worden gekoesterd. Hier ben je iemand, hier heb je een naam en word je gezien. Hier zijn we blij dat je er bent en hopen dat je nog even blijft.